Mir Celal yaratıcılığında yeni arayışlar

     "Şair kanat açmak, topraktan kuvvet, güneşten kudret, çöllerden enginlik almak, kahkahalı çağrılarını vatan göklerine yazmak, vatandaşlarına okutmak istiyordu ".

       Vaktiyle büyük hiciv MESabir hakkında yazdığı şu mısraları Mir Celal'in yaratıcı gayesi, amacı hesap edersek, yanılmayız. Kanımızca, “Hayat ve özgürlüğün ancak onlar için her gün savaşa giden adamlar tarafından hak ediliğini" - söyleyen ünlü yazar, akademisyen ve eğitimci Mir Celal'in biyografisi XX yüzyıl Azerbaycan edebiyatının gerçekçilik, dürüstlük ve samimiyet simgesi olarak hep ilgi odağı olmuş, büyük sanatçının sanatsal ve bilimsel yaratıcılığı hakkında değerli çalışmalar yapılmıştır. Bu konuda çok sayıda monografi, kitap, gazete ve dergi makalelerinin basılmasına, değerli fikirler söylenmesine rağmen, hala Mir Celal'in edebi-sanatsal ve bilimsel fikir çevremize getirdiği yenilikler, yaşadığı karmaşık sosyopolitik ve edebi ortamda rolü hakkında araştırmalara ihtiyaç vardır. Bu anlamda ADPU-nun doçenti, filoloji üzere doktor Hacer Hüseynovanın yeni ışık yüzü görmüş "Mir Celal'in özdeyişleri" adlı kitabı da yetenekli sanatçının yarattığı zengin kelime hazinesini bir daha değerlendirmek için olanak sağlamaktadır. Yazar Mir Celal yaratıcılığını büyük dikkat ve sevgi ile inceleyerek onun bilgelik, vicdani saflık ve liyakat simgesi olarak sanatsal düşünce tarihimizde maneviyat zirvesine yükseldiğini gösterebilmiştir.

Yazar sanat eserlerinin dilinin hayati, canlı, doğal, sıradan ve aynı zamanda içten olduğunu gösteren H. Hüseynova Mir Celal içeriği basit olan, insanı ve onun doğal  hislerini anlatamayan eseri eser olarak nitelendirmediğini yazıyor. “O, "dirilen adam" ların "Manifesto" ini "Açık kitap"misali gözlerimiz önüne serdi, "Yolumuz nereyedir?", - diye bocalayan, çaresiz kalan "Akranlar"ını "Taze şehir" lere toplamakla kalmadı, onları karanlıktan aydınlığa, özgürlük uğruna mücadeleye sesledi, "zincirleri kırmak için akıl gücü de, el gücü de gerekiyor ", - diyerek Azerbaycan'ın özgürlük meydanını Kerbela meydanına eş tuttu, özgürlüğün verilmediğini, alındığını ve onu korumanın kutsallığını insanlara anlattı”. – diye anlatıyor yazarı.

Büyük sanat dehasının zengin kelime hazinesini sevgiyle inceleyen yazar haklı olarak Mir Celal`in yazdığı eserlerle bugün de genç neslin vatanseverlikle eğitilmesine, böylesi bir kutsal işe hizmet ettiğini belirtiyor. Demek ki, o, hala yaşıyor. "Zaman geçer, söz kalır". İşte sözün kudreti, gücü dedikleri bu özdeyişlerde saklıdır: "Yaratmak ölümü öldürmek demektir!" Mir Celal gerçek anlamda ölümü öldüren, yaratarak ölümsüzlük kazanan sanatkardır.

Kitap onu okuyan her bir okurda yazarın bu fikrine bir daha güven yaratacak, düşüncelerimizde üstat sanatçının asıl karakterini, gerçek yüzünü canlandıracaktır.

Yegane Ergin

filoloji üzere felsefe doktoru, docent