Bakü'de büyük Türkmen şairi Mahtumkulu Firaki`nin yeni "Divan" ı bulundu

Ünlü Türkmen şairi Mahtumkulu Firaki`nin (1724-1807) bu yıl doğumunun 290 yıldönümü kutlanıyor. Bu olağanüstü tarihle ilgili dünyanın birçok ülkelerinde büyük şairin doğumunun 290 yıllık yıldönümü anısına törenler düzenleniyor. Uluslararası TÜRKSOY örgütü 2014 yılını "Türkmen şairi Mahtumkulu yılı" ilan etti.

Azerbaycan'da da 7 Mayıs 2014 tarihinde AMEA Muhammed Fuzuli Elyazmalar Enstitüsü, Nizami Gencevi Edebiyat Enstitüsü ve Türkmenistan'ın Azerbaycan'daki Büyükelçiliği'nin ortaklaşa organize ettiği Mahtumkulu Firaki`nin 290. Yıldönümüyle alakalı Uluslararası bilimsel konferans düzenlendi. AMEA Başkan yardımcısı, Nizami Gencevi Edebiyat Enstitüsü Müdürü, akademisyen İsa Habibbeyli`nin başkanlığında "Dostluk ve kardeşlik taraftarı Mahtumkulu " konulu bu konferans AMEA Muhammed Fuzuli Elyazmalar Enstitüsü'nde gerçekleşti. Konferansta Azerbaycanlı bilim adamları, Türkmenistan'ın Azerbaycan'daki Büyükelçisi T.B.Komekov ve büyükelçiliğin çalışanları, Türkmenistan'dan gelmiş bilim adamları ve birçok misafir katıldı.

Mahtumkulu Firaki`nin elyazmalarının büyük çoğunluğu dünyanın en ünlü kütüphane ve müzelerinde gösterime sunuluyor. Azerbaycan'ın araştırmacı bilim adamı Ramazan Gurbanov Türkmenistan âlimlerinin araştırmalarına istinaden 1965 yılında yazdığı "Mahtumkulu Pirakı" isimli makalesinde düşünür şairin kitaplarının çoğu dünyanın çeşitli ülkelerinin kütüphanelerinde elyazması şeklinde bulunduğunu yazıyor. Onun belirttiği üzere, Türkmenistan Bilimler Akademisi Edebiyat Enstitüsü El Yazması Bölümü (şu anda Türkmenistan Bilimler Akademisi Milli Elyazmaları Enstitüsü Elyazmaları fonunda) ünlü şairin 120 ye kadar klasörde edebi mirası korunmaktadır. Bunlardan 50'den fazlası el yazısı, 20'ye kadarı daşbasması yazmaları ve 45 den fazlası şairin küçük eserleri ve hayatına ait belgelerdir. Bu yazmaların en önemlileri "Karrıkale", "Gümüştepe", "Maria", "Tecen", "Daşhovuz", "Aşkabat", "Cercev" ve "Stavropol" yazıtları, aynı zamanda Taşkent taşbasması ve Britanya müzesinde muhafaza edilen elyazılarının fotokopileridir .

Bu elyazıları "Maria" 330, "Qarrıqala" 190, "Daşhovuz" 179 ve Londra'daki Britanya müzesinde saklanan el yazmasıysa 218 sayfadan oluşuyor.

Bundan başka, Mahtumkulu`nun Özbekistan Cumhuriyeti'nin Doğu halklarını Öğrenme Enstitüsü'nde (şimdi Özbekistan Cumhuriyeti Biruni adına Şarkiyat Enstitüsü) "Divan Mahtumkulu", "Gazeliyat - i Mahtumkulu", "Mahtumkulu mesnevileri", "Mahtumkulu`nun şiirleri" ve sair adlar altında sekiz elyazısı muhafaza edilmektedir. Bunların diliyse Harezm lehçesindedir.